وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران سازمان دولتی زیرمجموعه قوه مجریه ایران است، که وظیفه اعمال اصل مالکیت و حاکمیت ملی ایران بر ذخایر و منابع نفت و گاز، همچنین تفکیک وظایف حاکمیتی از تصدی در اداره و توسعه صنعت نفت و گاز کشور را برعهده دارد.
شرکت ملی گاز ایران، شرکت دولتی توزیع گاز ایرانی است، که در زمینه پالایش، انتقال و توزیع گاز طبیعی فعالیت میکند و یکی از ۴ شرکت زیرمجموعه وزارت نفت محسوب میشود. این شرکت در سال ۱۳۴۴ توسط شرکت ملی نفت ایران و با سرمایه اولیه ۲۵ میلیارد ریال تاسیس شد
شرکت مادرتخصصی مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران (توانیر) شرکتی زیرمجموعه وزارت نیروی ایران است که مسؤولیت توسعه تأسیسات تولید، انتقال و عمدهفروشی برق را در این کشور برعهده دارد. در سال ۱۳۴۸ شرکت توانیر با مسؤولیت توسعه تأسیسات تولید، انتقال و عمدهفروشی برق تشکیل شده است.
در سال ۱۳۱۶ شرکت عمومی برق مشهد تاسیس شد و تا سال ۱۳۴۳ که شرکتهای برق منطقهای تاسیس گردیدند، مشغول فعالیت بود. پس از آن، شرکت برق منطقهای خراسان، عهده دار ارائه خدمات مربوطه به مردم خراسان گردید. در ابتدا شرکت توزیع نیروی برق استان خراسان عهدهدار مدیریت بخش توزیع در استان گردید. در این راستا شرکت توزیع نیروی برق شهرستان مشهد در تاریخ ۱۳۷۳/۵/۵ عملا فعالیت خود را آغاز کرد.
شركت توزيع نيروي برق استان خراسان رضوي در سال۱۳۷۱ و در راستاي سياستهاي دولت جمهوري اسلامي ايران در برنامه پنج ساله اول عمراني كشور در جهت تغيير ساختار شركتهاي تابعه وزارت نيرو، تحت عنوان شركت توزيع نيروي برق استان خراسان تشكيل و متولي انجام كليه كارهاي مربوط به توزيع نيروي برق در استان خراسان گرديد.
شركت توزيع نيروي برق استان خراسان رضوي در سال۱۳۷۱ و در راستاي سياستهاي دولت جمهوري اسلامي ايران در برنامه پنج ساله اول عمراني كشور در جهت تغيير ساختار شركتهاي تابعه وزارت نيرو، تحت عنوان شركت توزيع نيروي برق استان خراسان تشكيل و متولي انجام كليه كارهاي مربوط به توزيع نيروي برق در استان خراسان گرديد.
تشکلی که امروز به نام “سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران” شناخته میشود با بیش از هفتاد سال قدمت کهنسالترین تشکل صنفی کشور است. سندیکای شرکتهای ساختمانی که در سال ۱۳۲۶ بطور رسمی ثبت گردید، در طول حیات خویش حتی یک روز هم از فعالیت باز نایستاده است.
شرکت تولید تجهیزات سنگین هپکو بزرگترین تولیدکننده ماشین آلات راهسازي و معدنی در خاورمیانه با هدف مبنی بر تولید و مونتاژ محصولاتی همچون: بلدوزر، لودر، غلتک، بیل و گریدر تأسیس شد و به منظور بهبود آنها و انتقال دانش فنی از خارج کشور، هپکو همکاري خود را در حوزههاي محصولات، فروش و خدمات پس از فروش با شرکاي تجاري شامل ولوو، لیبهر،کوماتسو، دایناپک و نیوهلند آغاز نمود و تا کنون سهم مناسبی در تولید تجهیزات مورد استفاده در صنعت نفت و گاز بدست آورده است.
مؤسسه توسعه دانش و پژوهش ایران یکی از پیشروان عرصه خدمات علمی و پژوهشی کشور میباشد که به همت جمعی از فرهیختگان علم و دانش به شماره ثبت ۴۳۲۶ در اداره ثبت شرکتهای تهران و با کسب موافقت اصولی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، فعالیت خود را در سال ۱۳۶۹ به صورت غیرانتفاعی آغاز نمود.
مدرسه کسبوکار اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران و دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلیتکنیک) با هدف ایجاد بستری برای جریانسازی اندیشه، حمایت از نوآوران و مهارتافزایی کارآفرینان، مدیران و صاحبان کسبوکارهای صنایع مختلف که آماده ورود به مرحله جدیدی از رشد و توسعه هستند، در زمستان سال ۱۳۹۸ با نام مدرسه کسب و کار تکاپو تاسیس شد.
راه آهن جمهوری اسلامی یکی از شرکتهای زیر مجموعه وزارت راه و شهرسازی است که وظیفه نگهداری و تعمیر و همچنین بهرهبرداری از شبکه راهآهن ایران را بر عهده دارد. این شرکت سهامی خاص است که به موجب قانون مصوب مجلس شورای ملی ایران در ۱۶ اسفند ۱۳۵۵ تاسیس گردیده است.
اتاق بازرگانی ایران، با اتکاء به دانش، تجارب و تلاش اعضای خود، علاوه بر بهرهجویی از قوانین و مقررات موجود، درصدد پیشنهاد برای اصلاح و پیرایش قوانین حاکم بر فضای اقتصادی در جهت ارتقای جایگاه بخش خصوصی در اقتصاد کشور، از طریق تعامل با قوای سهگانه است. در راستای تحقق این هدف اتاق ایران در اولین گام با حضور موثر و پیگیر خود در فرایند تصمیمسازی و تصمیمگیری در ۱۳۶ مجمع و شورای اجرای قوانین و مقررات اجرایی مربوط به اصل ۴۴ قانون اساسی کشور، تمام تلاش خود را برای تقویت بخش غیردولتی اقتصاد معطوف داشته است.
اتاق بازرگانی تهران در ۱۶ مهر ۱۳۰۵ خورشیدی در بازار تهران تأسیس گردید. اتاق بازرگانی تهران، بزرگترین اتاق استانی زیر مجموعه اتاق بازرگانی ایران است. پس از انقلاب ۱۳۵۷ اتاق به عنوان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران تغییر نام داد و بعد از دوره ششم، همزمان با تشکیل اتاقهای استانی رسماً از اتاق بازرگانی ایران جدا شد. تعداد اعضا اتاق تهران به بیش از ۱۸۰۰۰ نفر میرسند.
با توجه به اهميت صيانت منابع عظيم نفت و گاز در كشور، تربيت نيروي انساني متخصص جهت توسعه و بهرهبرداري بهينه از اين منابع در زمره اولويتها و اهداف راهبردي وزارت نفت قرار دارد. جهت نيل به اين هدف، دانشگاه صنعت نفت ماموريت دارد تا با بسيج تمامي امكانات در مقاطع كارشناسي، كارشناسيارشد و دكترا، اين نياز مهم را برآورده سازد. لذا دانشگاه صنعت نفت علاوه بر ارائه دورههاي تخصصي در مقاطع مختلف، با ايجاد زمينه همكاري با دانشگاههاي داخل و خارج از كشور، به اين امر مهم اهتمام ورزيده و گامهاي اساسي برداشته است.
پژوهشگاه نیرو در سال ۱۳۷۶ با اخذ مجوز سه پژوهشکده “برق”، “تولید نیرو” و “انتقال و توزیع نیرو ” از شورای گسترش آموزش عالی بهطور رسمی کار خود را آغاز و در سال ۱۳۷۷ با اخذ دو مجوز جدید پژوهشکدههای “انرژی و محیط زیست” و “کنترل و مدیریت شبکه” را نیز به مجموعه خود افزود و در ادامه با ایجاد “مراکز شیمی و مواد”، “توسعه فناوری توربینهای بادی” و “آزمایشگاههای مرجع” فعالیتهای خویش را توسعه بخشید.
شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس متشکل از شرکتهای تولیدی، مهندسی، بازرگانی، سرمایهگذاری، آموزشی و خدماتی بهعنوان بزرگترین هلدینگ تخصصی پتروشیمی در سال ۱۳۸۹ با مدیریت دولتی بهصورت سهامی عام تاسیس و در سال ۱۳۹۲ در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی از مدیریت دولتی به بخش خصوصی واگذار گردید.
ایران خودرو، با نام تجاری ایکو، IKCO شرکت خودروسازی ایرانی است که دفتر مرکزی آن در تهران قرار دارد و در مرداد ۱۳۴۱ برادران خیامی آن را بنیان نهادند. این شرکت نخست ایران ناسیونال نام داشت و نخستین گروه تولیدات آن، گونهای اتوبوس بود. در سال ۱۳۴۵، با قراردادی با شرکت روتس انگلستان، ایران ناسیونال برنامهریزی تولید پیکان را انجام داد و از ۲۴ اردیبهشت ۱۳۴۶ کارخانه ویژه آن گشایش یافت و ساخت انبوه آن کلید خورد.
فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران، به منظور ساماندهی تشکلی فرآیندهای تولید و صادرات کالاها و خدمات صنایع انرژی ایران و حفظ توازن و نظم و فراهم کردن امکان بهره برداری بیشتر از سرمایه گذاری و تولید و همچنین استفاده و انتقال تجربیات علمی و عملی دست اندرکاران و به هنگام نمودن آن برای نیل به اهداف قانونی توسعه در حوزه صادرات کالا و خدمات حوزه انرژی ایران و دفاع از منافع مشروع اعضاء ، و به استناد قوانین اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران به عنوان یک شخصیت حقوقی غیرانتفاعی مستقل در سال ۱۳۸۹ تاسیس گردیده است.
پژوهشگاه صنعت نفت در آغاز با نام «اداره توسعه تحقیقات شرکت ملی نفت ایران» در سال ۱۳۳۸ تاسیس شد و هدف اولیه آن، تحقیق و پژوهش در زمینه کاربرد مواد نفتی بود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، نام این سازمان به «مرکز پژوهش و خدمات علمی» تغییر یافت و به توسعه فعالیتها در راستای اهداف موردنظر پرداخت. در سال ۱۳۶۸، این مرکز، طبق موافقتنامه اصولی شورای گسترش وزارت فرهنگ و آموزش عالی، «پژوهشگاه صنعت نفت» نام گرفت و با هدف انجام تحقیقات بنیادی، کاربردی و توسعهای، به فعالیتهای خود ادامه داد.